Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, “Limanlar Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik”i Resmi Gazete’de yayımlayarak yürürlüğe soktu. Bu düzenleme, liman çıkış belgesine ilişkin hükümleri kapsamlı bir şekilde yeniden ele alıyor ve deniz turizmi faaliyetlerinin düzenlenmesine yönelik önemli değişiklikler getiriyor.
Yeni Düzenlemelerin Ana Hatları
Liman Çıkış Belgesi ve Seyir İzin Belgesi
Yapılan değişiklikle, yolcu gemileri ve kruvaziyer gemiler hariç, gezi, spor ve eğlence amaçlı deniz turizmi faaliyetlerinde bulunan gerçek ve tüzel kişilere ait özel ve ticari yatlar, gezi tekneleri, dalabilir deniz turizmi araçları gibi çeşitli deniz turizmi araçlarına liman çıkış izni, Deniz Turizmi Yönetmeliği çerçevesinde seyir izin belgesi ile verilecek. Bu durum, seyir izin belgesinin liman çıkış belgesi yerine geçmesini sağlıyor. Böylece, deniz turizmi faaliyetleri daha sistematik bir şekilde düzenlenmiş olacak.
Denetim Süreçleri
Liman çıkış belgesine ilişkin denetimlerde, geminin asgari gemi adamı donatımına uygunluğu kontrol edilecek. Bu denetimlerin kapsamı aşağıdaki unsurları içeriyor:
- Gemi Adamı Yeterlilikleri: Gemi adamı donatımında asgari emniyet belgesi geçerliliği kontrol edilecek. Ayrıca, personel sayısının yeterliliği ve gemi adamlarının uzmanlık belgelerinin geçerliliği incelenecek.
- Yolcu Gemileri için Kontroller: Yolcu gemilerinde yolcu sayısının doğruluğu kontrol edilecek. Türk bayraklı gemilerin denize elverişlilik belgeleri ile yabancı bayraklı gemilerin yolcu gemisi emniyet belgelerine uygunluğu denetlenecek. Kapasitesinden fazla yolcu alan gemilerin seferlerine izin verilmeyecek.
- Yük Gemileri için Denetimler: Yük gemilerinde yükün cinsi ve miktarının uygunluğuna ilişkin denetimler, Bakanlık tarafından çıkarılacak yönergelere göre yapılacak. Gemideki yük miktarının geminin taşıyabileceği azami yük miktarıyla uygunluğu da kontrol edilecek.
Gemi Belge Kontrolleri
Liman çıkış iznine ilişkin denetim kapsamında, gemide bulunması zorunlu tüm belgelerin geçerliliği ve uygunluğu da Bakanlık tarafından çıkarılacak yönergelere göre yapılacak. Bu belgeler arasında can kurtarma donanımları, yangından korunma ve yangın söndürme ekipmanları gibi güvenlik önlemleri yer alacak. Gerekli görülmesi halinde, liman başkanlığı tarafından gemi sefere çıkmadan önce bu unsurların yanı sıra kumanya ve yakıt durumu, yolcu sayısı, yükün cinsi ve miktarı gibi faktörler de denetlenecek. Uygunsuzluk tespit edilen ticaret gemilerinin yola çıkmasına izin verilmeyecek.
Ticari Olmayan Faaliyetler
Ticari faaliyette bulunmayan gemilere liman çıkış belgesi düzenlenmeyecek. Bu durum, özellikle amatör balıkçılık veya kişisel kullanım amacıyla yapılan seferler için geçerli olacak.
Süreli Belgeler
Liman çıkış belgesi, Türk boğazları dahil olmak üzere Marmara Denizi’nde hat izni ile sefer yapan gemiler için 60 gün süreyle düzenlenecek. Ayrıca, tarama yetki belgesine sahip dökü ve tarama gemileri ile yağ, yakıt ve su tankerleri gibi ikmal gemileri de bu düzenlemeden faydalanacak.
Yeni İnşaat Gemileri
Yeni inşa edilen gemilerden donatımın tamamlanması veya seyir tecrübesi amacıyla liman idari sınırını aşarak sefer yapacak olanlar için yazılı izin belgesi yeterli olacak; bu durumda liman çıkış belgesi talep edilmeyecek. Bu uygulama, yeni inşa edilen gemilerin hızlı bir şekilde faaliyete geçmesini kolaylaştıracak.
Özel Faaliyetler
Hidrokarbon kaynağı arama ve üretim faaliyetlerinde kullanılan veya bu faaliyetlere destek sağlayan boru döşeme gemileri ile açık deniz faaliyetleri destek gemileri veya römorkörlerin sadece bu faaliyetler kapsamında en uygun liman sahaları kullanılarak yapılan seferleri bitişik liman seferi olarak değerlendirilecek. Bu durum, özellikle enerji sektöründe faaliyet gösteren firmalar için önemli bir kolaylık sağlayacak.
Kıyı Tesislerinde Su Ürünleri Avcılığı
Kıyı tesislerinin yaklaşım kanallarında su ürünleri avcılığına belirli koşullar altında izin verilebilecek. Bu avcılık faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi için meteorolojik şartlar, demirleme sahalarının yoğunluğu gibi faktörler göz önünde bulundurulacak.
Güvenlik Önlemleri
Liman tesislerine veya yüzer LNG depolama ve yeniden gazlaştırma ünitesine (FSRU) yanaşmış LNG gemileri için emniyet tedbiri olarak, gemi operasyonu süresince asgari 60 ton çekme gücüne sahip römorkör bulundurulması zorunlu olacak. Ayrıca, bu tür operasyonlarda kılavuz kaptan bulundurulması da gerekecek. İdare veya liman başkanlığı hava ve deniz koşulları ile seyir emniyetini göz önünde bulundurarak emniyet tedbiri olarak hazırda bekleyen römorkör sayısını ve çekme gücünü artırabilecek.
Bu yeni yönetmelik değişiklikleri ile birlikte Türkiye’nin liman yönetimi süreçlerinin daha etkin hale gelmesi hedefleniyor. Deniz turizmi faaliyetlerinin düzenlenmesi ve güvenliğinin artırılması amacıyla yapılan bu değişiklikler, sektördeki tüm paydaşlar için önemli avantajlar sunuyor. Uygulamanın hayata geçirilmesiyle birlikte hem ticari hem de özel deniz taşımacılığında güvenlik standartlarının yükseltilmesi bekleniyor.
